Η ιστορία της ιατρικής στην Κύπρο χρονολογείται από αρχαιοτάτων χρόνων, με αξιόλογους γιατρούς στην υπηρεσία της, γνωστούς και πέραν των συνόρων του νησιού. Οι Κύπριοι γιατροί της αρχαιότητας μαθήτευσαν κοντά σε περίφημους δασκάλους της ιατρικής, τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε άλλες γειτονικές χώρες, όπως την Αίγυπτο, με αποτέλεσμα να αναπτύξουν την επιστήμη στο νησί.
Με εμπνευστές τον Απολλώνιο τον Κιτιέα, τον Ζήνωνα τον Κύπριο και τον Ονάσιλο (γνωστοί από αρχαίες πηγές) οι κύπριοι γιατροί στην πορεία των αιώνων, πιστοί στον όρκο τους, στις ηθικές αξίες και τη σοβαρότητα που απαιτεί το λειτούργημα τους μεγαλούργησαν, προόδευσαν, ξεχώρισαν και διακρίθηκαν για την επιστημοσύνη τους και το επίπεδο της ιατρικής που πρόσφεραν στους Κύπριους πολίτες, πολλές φορές κάτω από αντίξοες και δύσκολες συνθήκες.
Οι γιατροί της Κύπρου ίδρυσαν ιατρικούς συνδέσμους και οργανώσεις πολύ πριν από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960. Ήδη πριν από τότε υπήρχαν στην Λευκωσία ο «Ιπποκράτης», στην Αμμόχωστο ο «Γαληνός» και στην Λεμεσό ο Ιατρικός Σύλλογος Λεμεσού, οι οποίοι δραστηριοποιούνταν κοινωνικά, συνδικαλιστικά και σε περιορισμένο βαθμό επιστημονικά. Η καθιέρωση επίσημα και νομότυπα των τοπικών Ιατρικών Συλλόγων και ταυτόχρονα του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου (Π.Ι.Σ) έγινε μόλις το 1967 μετά την ψήφιση από τη Βουλή σχετικού νόμου.
Είχε προηγηθεί η τουρκική ανταρσία και η αποσκίρτηση των Τ/κ μελών της κυβέρνησης και όλων σχεδόν των Τ/κ Δημόσιων Υπαλλήλων. Αυτή η εξέλιξη επέφερε σημαντικές αλλαγές στη δημόσια υγεία, καθώς και στην άσκηση της ιατρικής.
Οι τοπικοί ιατρικοί Σύλλογοι, με ηγέτη τον «Ιπποκράτη» και οι κυβερνητικοί γιατροί, οι οποίοι εκπροσωπούνταν από την Παγκύπρια Συντεχνία των Δημόσιων Υπαλλήλων (ΠΑ.ΣΥ.ΔΥ) σε συνάντηση τον Απρίλιο του 1966, με τον τότε Υπουργό Υγείας Τάσσο Παπαδόπουλο, συζήτησαν για πρώτη φορά τα σοβαρά προβλήματα που απασχολούσαν τους γιατρούς και έθεσαν επί τάπητος την ανάγκη τροποποίησης του θεσμικού πλαισίου για την άσκηση της ιατρικής στην Κύπρο. Σε αυτή τη συνάντηση λήφθηκαν σημαντικές αποφάσεις, οι οποίες οδήγησαν στην κατοχύρωση του ιατρικού επαγγέλματος, τη σύσταση του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ) και των επαρχιακών συλλόγων, ενώ ταυτόχρονα θεσπίστηκαν κανονισμοί ιατρικής δεοντολογίας και συστάθηκε Πειθαρχικό Συμβούλιο Ιατρών.
Την Κυριακή 9 Ιουλίου του ίδιου χρόνου συνήλθε στο οίκημα της ΠΑ.ΣΥ.ΔΥ η πρώτη γενική συνέλευση του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ), υπό την Προεδρία του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Υγείας, γιατρού Βάσου Βασιλόπουλου.
Ακολουθώντας τις πρόνοιες της νέας νομοθεσίας, η συνέλευση εξέλεξε διά μυστικής ψηφοφορίας τους εκπροσώπους της που μαζί με τους εκπροσώπους των Τοπικών Συλλόγων, που είχαν ήδη εκλεγεί σε τοπικές συνελεύσεις, αποτέλεσαν το πρώτο Συμβούλιο Ιατρικού Σώματος (Σ.Ι.Σ) στην ιστορία του Συλλόγου. Πρώτος Πρόεδρος του Συμβουλίου Ιατρικού Σώματος (Σ.Ι.Σ) εξελέγει ομόφωνα ο Δρ Βάσος Λυσσαρίδης.
Σύμφωνα με τις πρόνοιες του Περί Ιατρών Νόμου του 1967 ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος εκπροσωπεί όλους όσους ασκούν την ιατρική στην Κύπρο, οι οποίοι από την πλευρά τους έχουν την υποχρέωση να εγγραφούν μέλη του Συλλόγου και να ανανεώνουν μέσω του σε χρονιαία βάση την επαγγελματική άδεια ασκήσεως του ιατρικού επαγγέλματος στο νησί.
Ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος δεν είναι απλώς ένα επαγγελματικό σώμα, αλλά συμβάλει με διάφορούς τρόπους στο καλό τόσο των ασθενών όσο και της κοινωνίας γενικότερα. Ταυτόχρονα δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στον επιστημονικό, τον κοινωνικό καθώς και τον πολιτιστικό τομέα διοργανώνοντας επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες, εκδηλώσεις και διαλέξεις.
Οι κυριότεροι στόχοι του Συλλόγου είναι να προστατεύσει τις ηθικές αξίες της ιατρικής, να συμβάλει στη δημιουργία ενός συστήματος υγείας το οποίο θα προσφέρει τη δυνατότητα σε κάθε ασθενή να απολαμβάνει το δικαίωμα της ποιοτικής θεραπείας και φροντίδας, να προσφέρει στα μέλη του επαγγελματική εκπαίδευση και ευκαιρίες ανέλιξης, να εισηγείται νέες νομοθεσίες και κανονισμούς στο Αρμόδιο Υπουργείο για θέματα υγείας και να διαχειρίζεται το συνταξιοδοτικό ταμείο και τα θέματα ασφάλειας ζωής των μελών του.
Ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος ασκεί την εξουσία του μέσω των πέντε Τοπικών Ιατρικών Συλλόγων, της Λευκωσίας-Κερύνειας, της Αμμοχώστου, της Λάρνακας, της Λεμεσού και της Πάφου.
Το Συμβούλιο Ιατρικού Σώματος (Σ.Ι.Σ.) αποτελείται σήμερα από 28 εκλεγμένα μέλη, τα οποία προέκυψαν μετά από τις εκλογικές συνελεύσεις των πέντε τοπικών συλλόγων και της γενικής συνέλευσης του ΠΙΣ. Συγκεκριμένα, βάση της σχετικής νομοθεσίας, λαμβάνουν μέρος στο Σ.Ι.Σ. οι 5 πρόεδροι των Τοπικών Ιατρικών Συλλόγων, 19 μέλη που εκλέγονται από τις τοπικές εκλογικές συνελεύσεις ως εκπρόσωποι στο Σ.Ι.Σ. (ο αριθμός των εκπροσώπων του κάθε τοπικού προκύπτει από τη δυναμικότητα του δηλ. τον αριθμό των εγγεγραμμένων μελών του). Σήμερα ο Τοπικός της Λευκωσίας εκλέγει 5 εκπρόσωπους, της Λεμεσού 5, της Πάφου 3, της Λάρνακας 3 και της Αμμοχώστου επίσης 3. Τα υπόλοιπα 4 μέλη, δύο ιατροί από το Δημόσιο τομέα και 2 από τον ιδιωτικό, εκλέγονται από την Γενική εκλογική συνέλευση του ΠΙΣ.
Τα εκλεγμένα μέλη καταρτίζονται σε σώμα στην πρώτη τους συνεδρία ψηφίζοντας Πρόεδρο, Αντιπρόεδρο, Γραμματέα και Ταμία. Καταρτίζονται επίσης και οι Επιτροπές που θα λειτουργήσουν για την τριετία που διαρκεί η θητεία του κάθε Συμβουλίου. Οι κυριότερες Επιτροπές είναι η Εκτελεστική, η Δεοντολογίας, η Επιστημονική και Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης, η Ευρωπαϊκών & Διεθνών Θεμάτων, η Οικονομικών κ.α.
Ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος, που αριθμεί περισσότερα από 5.200 μέλη, συμμετέχει επίσης σε πολλούς Εθνικούς, Ευρωπαϊκούς αλλά και Διεθνής Ιατρικούς Οργανισμούς, εκπροσωπώντας με επιτυχία την χώρα και τα μέλη του.
Σήμερα, περισσότερο από μισό αιώνα από την ίδρυση του, παρόλες τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει, ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον στο οποίο πορεύεται με μοναδικό στόχο την ανάπτυξη της ιατρικής στο νησί μας, ούτως ώστε οι κύπριοι πολίτες να απολαμβάνουν ποιοτική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη συμβατή με τις τελευταίες εξελίξεις και τη σύγχρονη τεχνολογία και τεχνοτροπία στη επιστήμη της Ιατρικής.