✍️ Του Δρος Ιωάννη Θρασυβούλου
Προέδρου της Ωτορινολαρυγγολογικής Εταιρείας Κύπρου
Το καλοκαίρι είναι περίοδος ξεγνοιασιάς, χαλάρωσης και επαφής με το υγρό στοιχείο. Είναι όμως και η εποχή που βλέπουμε, ως Ωτορινολαρυγγολόγοι, μια σημαντική αύξηση των περιστατικών που σχετίζονται με τα αυτιά, τη μύτη και τον λαιμό. Από τις ωτίτιδες μέχρι τις δυσκολίες εξίσωσης πίεσης στις βουτιές και τις πτήσεις, αλλά και τις ιογενείς λοιμώξεις λόγω ξηρού αέρα, ο καλοκαιρινός τρόπος ζωής έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες.
Ας δούμε αναλυτικά τι πρέπει να γνωρίζουμε για να απολαύσουμε το καλοκαίρι μας με ασφάλεια:
Οι ωτίτιδες του καλοκαιριού – Το «αυτί του κολυμβητή»
Οι ωτίτιδες είναι από τα πιο συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε αυτή την περίοδο. Η λεγόμενη «ωτίτιδα του κολυμβητή» (οξεία εξωτερική ωτίτιδα) προκαλείται όταν το νερό παραμένει παγιδευμένο στον ακουστικό πόρο, δημιουργώντας συνθήκες υγρασίας που ευνοούν την ανάπτυξη μικροβίων.
Πώς εμφανίζεται;
- Πόνος στο αυτί
- Ερυθρότητα και φλεγμονή του πόρου
- Πιθανή έκκριση υγρού
- Αίσθημα βουλώματος
Γιατί συμβαίνει;
Η υγρασία, οι μικροτραυματισμοί του ακουστικού πόρου και ο καθαρισμός με μπατονέτες παίζουν σημαντικό ρόλο. Η χρήση μπατονέτας δεν καθαρίζει το αυτί αλλά σπρώχνει το κερί προς τα μέσα, δημιουργώντας επιπλέον προβλήματα.
Τι προτείνουμε;
- Καθαρίζουμε μόνο εξωτερικά με μια πετσέτα μετά το μπάνιο.
- Σε περίπτωση υπερβολικής παραγωγής κεριού, μπορούμε να χρησιμοποιούμε ειδικά φαρμακευτικά σταγονίδια ή λίγες σταγόνες ελαιόλαδο για να μαλακώσουμε το κερί και να διευκολυνθεί η απομάκρυνσή του.
- Το αυτί έχει φυσικό μηχανισμό αυτοκαθαρισμού. Δεν χρειάζεται υπερβολικός καθαρισμός, διότι το κερί έχει και προστατευτικό ρόλο για το δέρμα του πόρου.
Βουτιές, πτήσεις και προβλήματα πίεσης
Η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι ο φυσικός «αεραγωγός» που ενώνει τη μύτη με το αυτί και εξισώνει την πίεση. Όταν βουτάμε σε βάθος ή ταξιδεύουμε με αεροπλάνο, χρειάζεται να εξισωθεί η πίεση μεταξύ του εξωτερικού και του μέσου αυτιού.
Αν είμαστε κρυολογημένοι ή έχουμε αλλεργική ρινίτιδα, η ευσταχιανή σάλπιγγα μπορεί να δυσλειτουργήσει. Αυτό προκαλεί:
- Βουλωμένα αυτιά
- Πόνο
- Αίσθημα πίεσης
Προτεινόμενες λύσεις:
- Αποφυγή βουτιών σε βάθος αν είμαστε κρυολογημένοι.
- Χρήση ρινικού αποσυμφορητικού μισή ώρα πριν την πτήση ή τις βουτιές, ώστε να διευκολυνθεί η εξίσωση της πίεσης.
- Οι δύτες χρησιμοποιούν την τεχνική Valsalva (κλείνουν τη μύτη και φυσούν ελαφρά για να σπρώξουν αέρα προς τα αυτιά). Αυτή η τεχνική πρέπει να γίνεται μόνο όταν δεν υπάρχει ρινική συμφόρηση.
Το φαινόμενο του βουλωμένου αυτιού από το νερό
Πολλοί βιώνουν το ενόχλημα του «βουλωμένου αυτιού» μετά από κολύμπι, όταν παγιδεύεται νερό στον ακουστικό πόρο. Αυτό οφείλεται στο σχήμα του πόρου (μοιάζει με S), όπου δημιουργούνται μικρές «λακκούβες» όπου εγκλωβίζεται υγρό.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
- Γέρνουμε το κεφάλι στο πλάι και πιέζουμε ελαφρά το δέρμα γύρω από το αυτί για να βοηθήσουμε το νερό να εξέλθει.
- Χρησιμοποιούμε από απόσταση το πιστολάκι των μαλλιών στη χαμηλή σκάλα για να στεγνώσουμε το αυτί.
- Αν το σύμπτωμα επιμένει, μπορεί να έχει προϋπάρξει κερί που φούσκωσε από το νερό – τότε χρειάζεται εξέταση από ΩΡΛ.
Ίλιγγος και καλοκαίρι – Πώς συνδέονται;
Ο ίλιγγος είναι διαφορετικός από τη ζάλη. Όταν λέμε ίλιγγο εννοούμε την ψευδαίσθηση περιστροφής – ότι «γυρίζει το δωμάτιο».
Το καλοκαίρι, εξαιτίας της αφυδάτωσης ή των απότομων κινήσεων, μπορεί να εκδηλωθεί καλοήθης ίλιγγος θέσεως. Πρόκειται για μετατόπιση μικρών «κρυστάλλων» (ωτόλιθοι) στο έσω ους.
Αντιμετωπίζεται εύκολα από τον ΩΡΛ με ειδικούς χειρισμούς επανατοποθέτησης των κρυστάλλων.
Άλλες καλοκαιρινές παγίδες για τα αυτιά, τη μύτη και το λαιμό
- Κλιματιστικά: Ο ξηρός αέρας προκαλεί ερεθισμό των βλεννογόνων. Προτιμούμε καλό αερισμό και λίγη υγρασία στον χώρο.
- Μολυσμένα νερά: Αποφεύγουμε το κολύμπι σε νερά που δεν καθαρίζονται σωστά (ιδίως σε πισίνες) για να προλάβουμε ωτίτιδες και ιγμορίτιδες.
Το καλοκαίρι μπορεί να είναι η πιο όμορφη περίοδος του χρόνου, αρκεί να προσέξουμε την υγεία μας.
Με απλές κινήσεις πρόληψης, μπορούμε να απολαύσουμε τη θάλασσα, τις βουτιές και τις εξορμήσεις χωρίς προβλήματα. Η φροντίδα των αυτιών, της μύτης και του λαιμού δεν είναι υπερβολή – είναι προϋπόθεση για να έχουμε ένα ξέγνοιαστο και ασφαλές καλοκαίρι.
